Salah seorang kawan lyna di syaki menghidap SLE ni... kita jarang dengar tentang penyakit ni.. selalunya kita selalu dengar tentang kanser... tapi SLE ni jarang kita dengar..apa kata kalau kita ambil tahu sikit tentang APAKAH SLE ni dan apa GEJALA-GEJALA nya...
- Kaum wanita berisiko lebih tinggi, iaitu 10 kali ganda mengidap SLE berbanding dengan kaum lelaki.
- Rawatan SLE bergantung kepada jenis dan tahap gejala yang dialami.
- Rawatan SLE biasanya memerlukan penglibatan beberapa pakar dari
beberapa disiplin. Pesakit sendiri juga perlu bersikap positif untuk
menerima rawatan.
Apakah SLE?
Sistemik lupus eritematosus (SLE), atau lupus, adalah penyakit kronik
“autoimmune” di mana antibodi seseorang bertindakbalas dengan tisu
badan seseorang pesakit itu sendiri. Ini menjejaskan beberapa bahagian
sistem tubuh seperti kulit, sendi, buah pinggang, paru-paru, sistem
saraf, atau organ-organ lain di dalam badan. “Lupus” berasal dari
perkataan Latin bererti “serigala”. (Ini adalah kerana seorang doktor
Perancis yang mula-mula merawat pesakit lupus mengibaratkan
tompok-tompok kemerahan di muka pesakit sebagai gigitan serigala.)
Gejala yang biasa dialami oleh pesakit ialah radang kulit dan sakit
sendi (arthritis), selalunya di iringi oleh keletihan dan demam.
Penyakit SLE ada masanya tidak aktif, iaitu dapat dikawal (remission),
dan ada masanya menjadi aktif (relapse).
Terdapat beberapa jenis lupus:
- Sistemik lupus eritematosus (SLE) ialah yang
biasanya dimaksudkan apabila kita sebutkan “lupus”. Gejalanya mungkin
sederhana atau serius. SLE biasanya menyerang mereka yang berumur di
antara 15 dan 45 tahun. Walaubagaimanapun, sebilangan kecil pengidap SLE
adalah kanak-kanak dan mereka yang berusia lebih 45 tahun.
- Diskoid lupus eritematosus (DLE) merupakan penyakit
kulit yang kronik di mana terdapat tompok-tompok merah (malar rash) di
muka, kulit kepala, bahagian badan, kaki dan tangan. Kulit yang terlibat
akan menjadi tebal dan bersisik serta mungkin meninggalkan parut. Ruam
berkenaan boleh berlarutan hingga beberapa hari atau tahun dan
kemungkinan akan berulang setelah sembuh. Sebilangan kecil mereka yang
mengidap DLE boleh mendapat SLE di kemudian hari.
- Lupus Neonatal ialah keadaan yang boleh berlaku
pada bayi yang baru dilahirkan oleh pengidap SLE. Ini mungkin
disebabkan auto-antibodi di dalam darah ibu yang dipanggil anti-Ro (SSA)
dan anti-La (SSB). Akibatnya, bayi ini akan mendapat radang kulit,
masalah hati, dan masalah darah (low blood counts). Gejala ini akan
hilang sedikit demi sedikit dalam masa beberapa bulan. Walaupun kes-kes
begini jarang sekali dijumpai, namun bagi bayi yang lahir dengan masalah
neonatal lupus mungkin juga mengalami masalah jantung yang mengganggu
perjalanan jantung.
Pengambilan sesetengah ubat boleh menyebabkan kesan sampingan yang menyerupai ciri-ciri seakan SLE. Keadaan ini di panggil
“drug-induced lupus”. Gejala ini akan hilang jika pengambilan ubat itu diberhentikan. Buah pinggang dan otak jarang terjejas dalam lupus jenis ini.
Apakah Gejala-gejala SLE?
Setiap pesakit mempunyai gejala yang berbeza-beza, iaitu samada
sederhana atau serius. Gejala ini juga boleh datang dan pergi. Namun
gejala SLE yang lazim ialah sendi bengkak dan sakit (arthritis), demam
yang tidak diketahui puncanya, dan keletihan yang amat sangat. Terdapat
juga tompok-tompok merah (malar rash) di pipi dan hidung seperti bentuk
“kupu-kupu”. Ruam juga boleh timbul di muka dan telinga, di bahagian
atas kedua lengan dan tangan, bahu dan dada. Oleh kerana pengidap SLE
sensitif kepada cahaya matahari (fotosensitif) tompok-tompok merah ini
akan menjadi lebih teruk selepas terdedah kepada matahari. Samada
seseorang itu mendapat gejala yang serius atau tidak berbeza dari
seorang kepada seorang yang lain.
Ciri-ciri penyakit ialah:
- Demam, keletihan, dan penurunan berat badan
- Sakit dan bengkak sendi (arthritis) selama beberapa minggu
- Tompok-tompok merah menyerupai kupu-kupu di pipi dan hidung
- Tompok-tompok merah di kawasan kulit yang terdedah kepada sinaran matahari
- Ulser di mulut dan hidung berlarutan lebih sebulan
- Rambut gugur secara bertompok-tompok atau di sekeliling (hair line)
- Sawan, strok dan gangguan mental
- Risiko untuk mendapat darah beku
- Kerap keguguran bayi
- Darah atau protin dalam air kencing menunjukkan gangguan sistem buah pinggang
- Bilangan sel darah putih atau sel darah merah rendah
SLE boleh menjejaskan organ-organ dalam tubuh seperti berikut...
Buah pinggang
Keradangan buah pinggang (nephritis) mengurangkan keupayaan membuang
bahan sisa toksin dalam air kencing. Pesakit yang mengalami gangguan
buah pinggang biasanya tidak merasa sakit. Mereka mungkin hanya
mengalami bengkak kaki. Ujian air kencing dan ujian darah boleh
menunjukkan samada buah pinggang terjejas atau tidak. Untuk mengelak
dari kerosakkan yang berlanjutan kepada buah pinggang rawatan
ubat-ubatan yang intensif perlu diberi segera untuk mengekalkan fungsi
buah pinggang.
Paru-paru
Sebilangan pesakit SLE mendapat pleuritis, iaitu keradangan lapisan
paru-paru yang menyebabkan sakit dada atau sakit dada yang terasa semasa
menarik nafas. Pesakit juga boleh mendapat kuman dalam paru-paru
(pneumonia).
Sistem saraf SLE
boleh menjejaskan otak atau saraf. Pesakit akan mengadu sakit kepala,
pening, cepat lupa, kabur penglihatan, sawan, strok, atau perubahan
kelakuan.
Saluran darah
Keradangan saluran darah (vaskulitis) boleh melibatkan terganggunya
pengaliran darah ke seluruh tubuh. Vaskulitis yang sederhana mungkin
tidak memerlukan rawatan, tetapi sebaliknya vaskulitis yang teruk
memerlukan rawatan segera.
Darah Pesakit
SLE mungkin mendapat kekurangan darah, kekurangan bilangan sel darah
putih atau kekurangan bilangan platelet. Fungsi platelet dalam darah
ialah membantu pembekuan. Sebilangan kecil pesakit SLE juga akan
berisiko tinggi mengalami masalah perdarahan di mana darah cepat
membeku.
Jantung Pesakit
SLE boleh mengalami sakit jantung iaitu keradangan pada tiga lapisan
jantung: “perikaditis”, keradangan lapisan luar; “myokarditis”,
keradangan bahagian tengah; dan “endokarditis”, keradangan bahagian
dalam. Pesakit akan merasa sakit dada atau juga gejala lain. Pesakit SLE
juga berisiko tinggi mendapat “arteriosclerosis” (pembuluh darah yang
keras).
Bagaimanakah SLE boleh dirawat?
Merawat SLE adalah merupakan satu cabaran. Rawatannya juga bergantung kepada gejala dan tahap penyakit yang dialami.
Disebabkan pesakit SLE mengalami berbagai gejala kita akan dapat
melihat pesakitnya di pelbagai klinik seperti di klinik rheumatologi,
dermatologi, nefrologi, hematologi, neurologi dan psykiatrik. Untuk
menentukan pesakit SLE dirawat dengan sempurna, pakar-pakar dari
pelbagai disiplin perlu bergabung tenaga bagi merawat dan menghalang
penyakit SLE dari terus semarak (flare) serta dapat mengawal komplikasi
dan menghalang organ-organ yang diserang SLE dari terus rosak.
NSAIDs Bagi
mereka yang mengalami sakit sendi dan otot atau demam, ubat bagi
mengurangkan keradangan dipanggil nonsteroidal anti-inflammatory
(NSAIDs) biasanya digunakan. NSAIDs sahaja mungkin digunakan atau
digabung bersama ubat lain bagi menahan kesakitan, mengawal bengkak dan
merawat demam.
Kesan sampingan NSAIDs ialah sakit perut, pedih hulu hati, cirit, dan pengumpulan air seperti kaki bengkak.
Hydroxychloroquine
Ubat anti-malaria yang pada asalnya digunakan untuk merawat malaria
didapati amat berkesan untuk merawat SLE. Hydroxychloroquine sahaja
boleh diberi atau digabungkan dengan ubat lain. Ianya biasa digunakan
untuk merawat keletihan, sakit sendi, sakit kulit, dan keradangan
paru-paru. Kajian klinikal mendapati penggunaan berterusan
hydrochloroquine boleh menghalang penyakit SLE dari berulang.
Kesan sampingan ialah sakit perut dan kerosakan pada retina walaupun sangat jarang berlaku.
Kortikosteroid
Merupakan rawatan utama untuk SLE. Jenis kortikosteroid yang biasa
digunakan ialah prednisolone. Kortikosteroid boleh diberi dalam bentuk
pil untuk dimakan, dalam bentuk krim yang disapu pada kulit, atau
suntikan. Memandangkan tindakan dan reaksinya yang tersangat kuat dan
ketara sekali, penggunaan dalam dos yang rendah adalah diamalkan untuk
keberkesanan rawatan.
Kesan sampingan jangka pendek ialah mendapat bengkak muka, tambah
selera makan, serta penambahan berat badan. Kesan sampingan ini akan
hilang apabila pengambilan ubat ini di hentikan. Namun begitu,
pemberhentian pengambilannya dengan secara tiba-tiba adalah merbahaya.
Oleh itu doktor akan mengurangkan dos dengan secara sedikit demi sedikit
hinggalah ianya boleh diberhentikan. Kerjasama di antara doktor dan
pesakit amatlah penting bagi mengelakkan salah faham tentang cara
pemberhentian ubat ini.
Kesan sampingan jangka panjang kortikosteroid pula ialah tulang rapuh
(osteoporosis), tekanan darah tinggi, paras kolesterol yang tinggi,
paras gula dalam darah yang tinggi (diabetes), kerosakkan pada arteri,
mudah mendapat jangkitan, dan katarak. Lagi tinggi dosnya dan lebih lama
tempoh kortikosteroid diambil maka lagi ketara dan teruklah kesan
sampingan yang akan dialami. Doktor akan cuba mengurangkan
pengambilannya dengan menggabungkan bersama ubatan yang lain yang kurang
kesan sampingan, dan apabila SLE dapat dikawal, dos kortikosteroid akan
dikurangkan secara berperingkat. Bagi mengurangkan risiko osteoporosis,
pesakit akan diberi ubatan tambahan seperti kalsium, vitamin D, dan
lain-lain lagi.
Immunosuppresif
Bagi sesetengah pesakit yang buah pinggang dan sistem saraf pusatnya
terjejas oleh SLE, sejenis ubat yang dipanggil immunosuppresif mungkin
digunakan. Jenis-jenis immunosuppresif, seperti Cyclophosphamide
(Cytoxan) dan mycophenolate mofetil (CellCept), bertindak menghalang
sistem imun yang terlalu aktif dengan menyekat pengeluaran antibodi.
Immunosuppresif boleh diberi dalam bentuk pil untuk dimakan atau secara
infusi (drip). Kesan sampingannya ialah loya, muntah, gugur rambut,
masalah pundi kencing, kurang kesuburan, risiko untuk mendapat kanser,
serta senang mendapat jangkitan. Kesan sampingan akan lebih ketara jika
penggunaan ubat ini dilanjutkan dalam masa yang lama. Seperti juga
penggunaan ubatan SLE yang lain, jika ubatan ini diberhentikan ada
kemungkinan serangan SLE akan berulang kembali.
Kerjasama yang rapat antara doktor dan pesakit sangat penting untuk
memastikan rawatan yang diterima akan memberi kesan yang baik. Pesakit
perlu memberitahu doktor dengan segera sekiranya terdapat gejala baru
untuk mengesan sebarang kesan sampingan yang memudaratkan. Satu perkara
yang perlu diingatkan ialah pesakit tidak boleh menukar ubat dan
memberhentikan ubat secara spontan tanpa berbincang dengan doktor mereka
terlebih dahulu.
Sumber [
lupusmalaysia]
 |
| Cadangan Supplemen untuk pesakit SLE |
.jpg)
